آفت های نخل

آفت های نخل

 

سپردار سفید خرما (PARLATORIA BLANCHARDI)

این آفت به نخل زینتی و درختان خرمای جوان مخصوصا درختانی که در کنار نهرها و جاهای مرطوب و همچنین پاجوش‌ها خسارت می‌زند. سپردار معمولی خرما به برگ، ساقه و شاخه‌های اصلی میوه حمله می‌کند. برگ‌های مبتلا پژمرده و زرد شده درخت، ضعیف شده و در مقدار محصول کاهش محسوسی دیده می‌شود.

حشره کامل این آفت بیضی شکل و به رنگ قهوه‌ای است و در سطح آن ماده سفید رنگی که حشره ترشح می‌نماید وجود دارد. سیر شپشک نر باریک و کشیده و شکل آن غیرمنظم و رنگ ان سفید است.

روش‌های مبارزه با سپردار سفید خرما

۱. هرس سالیانه شاخه‌های پایین درخت و سوزاندن آن‌ها
۲. دشمنان طبیعی( پرداتور و پارازیتوئید)
۳. مبارزه شیمیایی در یک یا دو نوبت، در اردیبهشت یا آبان و آذر.

زنجره خرما (OMMATISSUS BINOTATUS)

زنجره خرما علاوه بر نخل‌های خرما به نخل‌های زینتی نیز صدمه می‌زند. حمله آن با ترشح فراوان عسلک همراه بوده و به همین علت سطح برگ‌ها از قارچ‌های مولد دوده نیز پوشیده می‌شود. میوه‌های درختان آلوده کوچک، چروکیده و فاقد رشد کافی هستند.

درختانی که در مجاورت نهرهای آب قرار گرفته‌اند، آلودگی بیشتری نشان ‌می‌دهند. زنجره به رنگ زرد روشن یا زرد مایل به سبز و حدود ۵ میلیمتر است. در سطح پشتی بدن، چهار الی ده لکه سیاه مشاهده می‌شود. زنجره نر نسبت به ماده کوچکتر و در روی حلقه‌های شکم لکه‌های سیاه رنگ وجود ندارد.

مبارزه با زنجره خرما

۱. رعایت فاصله درختان بین ۸ تا ۱۰ متر
۲. انجام هرس سبز بعد از تخمگذاری حشره
۳. مبارزه شیمیایی در یک یا دو نوبت.( نوبت اول زمانی که ۷۵ درصد تخم‌ها تفریخ شده باشند. نوبت دوم در صورت لزوم پس از برداشت خرما علیه نسل دوم آفت)

کرم گرده‌خوار خرما (شب پره بزرگ خرما) GREATER DATE MOTH

لاروهای این آفت به گل‌ها و خوشه‌های گل دهنده نر و ماده خرما حمله می‌کنند و گاهی نیز میوه‌های جوان را مورد حمله قرار می‌دهند. در سال‌های طغیان این آفت گاهی تا ۷۰ درصد محصول را از بین می‌برد. این آفت در نسل اول ابتدا به غلاف و برگچه‌های خرما صدمه می‌زند.

پس از آن که غلاف باز شد و گل‌ها ظاهر شدند لاروها به گل‌های نر و ماده خسارن وارد می‌کنند و میوه‌های تازه تشکیل شده را می‌خورند. به علاوه در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب نواحی جنوبی کشور، قارچ‌ها و باکتری‌ها از محل زخم‌های حاصله توسط لارو وارد خوشه و داخل میوه شده و باعث فساد آنها می‌شوند.

مبارزه با کرم گرده‌خوار خرما

مبارزه با دیگر آفات خرما نظیر کرم میوه‌خوار خرما و زنجره خرما مبارزه با این افت را نیز پوشش می‌دهد.

حشره کامل این آفت با بال‌های باز به عرض ۱۰ تا ۱۲ میلیمتر است. بال‌های جلویی نیزه‌ای شک و مایل به خردلی است. رنگ تخم شب پره سفید شیری، شکل آن کروی و حدود یک میلیمتر قطر دارد. لارپ از نوع Erucifom به طول ۱۰ تا ۱۲ میلیمتر، دارای بدنی شفاف و متمایل به زرد است، سر و پشت سینه اول قهوه‌ای رنگ، شفیره ۱۵ میلیمتر، بیضی شکل و دو سر آن کشیده و به رنگ زرد است.

مبارزه با شب پره کوچک یا کرم میوه‌خوار خرما

۱. دشمنان طبیعی( زنبور پارازیتوئید لارو HABROBRACON HEBETOR)
۲. مبارزه مکانیکی( پوشاندن خوشه‌های خرما با الیاف حصیری، بعد از ۳۰-۴۵ روز باز می‌کنند و در این مدت حشره بالغ نمی‌تواند روی خوشه و دانه‌های خرما تخم‌ریزی کند)

مبارزه شیمیایی

در مناطقی که با زنجره خرما مبارزه شیمیایی صورت می‌گیرد نیاز به مبارزه اختصاصی ندارد و در صورت لزوم در یک یا دو نوبت انجام می‌شود. نوبت اول ۷ تا ۱۰ روز دس از تلقیح و نوبت دوم ۴-۵ روز بعد می‌باشد.

این آفت احتمالا از طریق مبادلات مرزی و همراه نهال‌های آلوده خرما از کشور پاکستان وارد ایران شده است . خسارت این آفت برای اولین بار در سال ۶۹ روی نخیلات خرما در روستای بخشان گزارش شد. خسارت اصلی این آفت توسط مرحله لاروی ایجاد می‌گردد.

لاروها ضمن تغذیه از دستجات آوندی، جوانه مرکزی، غلاف‌های تازه و لیفی شده برگ، کانال‌هایی در جهات مختلف بالا و پایین ایجاد می‌کنند. در اثر تغذیه از دستجات آوندی در جریان شیره گیاهی اختلال بوجود آمده و درختان آلوده حالت تشنگی نشان می‌دهند یعنی برگ‌ها به سمت پایین آویزان می‌شوند.

تنه جوش‌های خرما در اثر تغذیه لارو از جوانه مرکزی خشک شده و برگ‌های آن به رنگ سفید در می‌آید. از سوراخ‌های کانال‌های لاروی شیره تراوش می‌شود که به علت فعالیت میکروارگانیسم‌ها بر روی شیره درخت و فضولات لاروی، بوی خاص و مشمئز کننده‌ای از درختان آلوده به مشام می‌رسد.

در صورت بالا بودن جمعیت لاروها در داخل یک درخت، کانال‌های لاروی به یکدیگر متصل شده و ایجاد حفره‌های بزرگی در تنه می‌کنند.

مبارزه با سرخرطومی حنایی خرما

۱٫ رعایت اصول قرنطینه گیاهی
۲٫ حذف تنه جوش‌ها و پاجوش‌ها به صورت صحیح و اصولی از تنه درخت به طوریکه محل مناسبی برای تخم‌ریزی آفت نباشد.
۳٫ جلوگیری از وارد شدن هرگونه زخم یا ضربه مکانیکی به تنه گیاه
۴٫ پاجوش‌ها و شاخه‌های زائد درخت که آلوده می‌باشند را حذف نموده و روی آن‌ها پوششی از پلاستیک کشیده و ضدعفونی نمود.

حشره کامل نسبتا درشت، سیاه رنگ و براق می‌باشد. در وسط سر مجهز به یک زائده شاخ مانند می‌باشد که در حشره نر این زائده بلندتر و مشخص‌تر است و شبیه به شاخ کرگدن به نظر می‌رسد. طول حشره کامل از ۵/۳۲ تا ۳۹ میلیمتر تغییر می‌نماید. تخم به رنگ سفید شفاف، بیضی شکل و بیش از یک میلیمتر قطر دارد.

لاروها به طول ۹ تا ۱۰ سانتیمتر، سفید خمیده و دارای پاهای سینه‌ای قوی می‌باشد. شفیره از نوع آزاد به رنگ سفید نارنجی و حدود ۴۶ میلیمتر طول و ۱۸ میلیمتر عرض دارد.

مبارزه با سوسک کرگدنی خرما

۱. مبارزه طبیعی( زنبور پارازیتوئید خارجی Scolia sp)
۲. مبارزه شیمیایی بوسیله پاشیدن طعمه مسموم در تاج درخت با استفاده از سموم

سوسک چوب خوار یا شاخک بلند یکی از آفات خرما است که لاروهای این آفت در ناحیه تاج درخت از قاعده دمبرگ‌ها تغذیه می‌کنند. داخل دمبرگ‌های آفت زده انباشته از خاک اره، فضولات و شیره گیاهی است که خمیر قهوه‌ای تیره رنگی را بوجود می‌آورد.

لاروها در مراحل آخر دوران تغذیه خود به تنه درختان حمله کرده و به آن نیز صدمه وارد می‌کنند. از محل تغذیه لاروها روی تنه مایع قهوه‌ای رنگی خارج می‌شود که وسیله تشخیص است.

مبارزه با سوسک چوبخوار

بهترین راه مبارزه تقویت نخل از نظر آبیاری و وضع خاک است و مبارزه شیمیایی آن مانند سوسک کرگدنی است.

 

در اثر تغذیه این آفت برگ‌ها به زردی می‌روند و تارهای فراوان کنه‌هاسبب جلب گرد و خاک می‌شوند، به طوریکه نخل‌های آفت زده حالت خاک ‌آلود دارند. میوه‌های آفت زده آب خود را از دست داده و چروکیده می‌شوند. سطح آن‌ها از تارهای این آفت و گرد و خاک پوشیده شده است.

گاهی سطح میوه شکاف برداشته و قبل از رسیدن می‌ریزد. ارقام کبکاب، هلیله و زاهدی(قصب) تا حدودی نسبت به این آفت مقاوم و ارقام شکری، مردار سنگ، مضافتی، خسبک، خضراوی، عالی، مهتری، ربی و حلاوی تا حدودی حساسند.

روش مقابله

برای مقابله با کنه گرد آلود خرما، از طریق مبارزه شیمیایی در زمانی که میوه به صورت خارک است، صورت می‌گیرید.

موریانه ی خرما

حشرات نر و ماده ای با رنگ قرمز با بالهای شفاف که این بال ها دارای رگ های فرعی و اصلی است. این حشرات در فصل بهار از لانه ی خود خارج میشوند، جفت گیری میکنند و دوباره شروع به لانه سازی میکنند و کلنی جدیدی را میسازند.کلنی موریانه ها معمولا در عمق ۴۰-۶۰ cm خاک است که به رطوبت خاک بستگی دارد.

این آفت به درختان مانند مو، هلو،خرما و حتی پنبه و چغندرقند آسیب میرساند، فقط به جوی های خشک قناعت نکرده و به بافت های زنده ی تنه ی گیاهان نیز آسیب میرساند و از شیرآبه ی گیاه که در اثر قطع آوندها به بیرون میریزد تغذیه میکنند. مانع رشد گیاه میزبان و ایجاد کانال هایی به اندازه ی یک متر در تنه ی درخت خرما میشود.

راهای کنترل

1. پرندگان، مورچه ها و ساير دشمنان طبيعي، شکار مي شوند
2. از طریق کاشت پاجوش های سالم و قوی
3. انجام دادن عملیات های زراعی مفید و پر بازده
4. شخم زدن سطح خاک پس آز آختلاط ليندين و فورآدآن با خاک